1. Persler'e göre, Argos'a (Yunanistan) satış yapmaya gelen Fenikeli deniz tüccarları, kralın kızı İo'yu kaçırıp Mısır'a doğru yelken açtılar.
2. Yunanlılar ise Fenike'ye gelip kralın kızı Europe'yi kaçırmakla kalmayıp, Kolkhis kralı'nın kızı Medeia'yı da kaçırdılar.
3. İki nesil sonra Priamos'un oğlu Alexandros da Yunanistan'dan Sparta'lı Helene'yi kaçırdı.
4. Yunanlı'lar Helene'yi geri alamayınca büyük bir donanma le Asya'ya yürüyüp ve Priamos'un ülkesini yerle bir ettiler.
5. Fenikeliler, İo'nun gemi sahibinden gebe olduğundan Fenikeli deniz tüccarlarının yanında kendi isteği ile kaçtığını anlatır.
Lidya-Kroisos
6. Lidya kralı Kroisos; İyon, Aiol ve Asya Dorları'nı haraca bağlamıştır. O zamana kadar tüm Asya Yunanlıları özgürdür. Kroisos öncesi Kimmerlerin İyonya üzerine yaptıkları seferler çapulcu akınından öte geçmez.
7. Kroisos, Mermnadlar denilen bir soydur. Mermnadlar, krallığı Herakles ailesinden almıştır.
8. Herakles ailesinden son Lidya kralı Kandaules karısının güzelliğini kanıtlamak için, en sevdiği askeri Gyges'e karısını çırılçıplak görmesi için israr etti. Gyges'in itirazları işe yaramadı.
9. Gyges'e yatak odalarına girip soyunan karısını izlemesini söyler.
10. Gyges söyleneni yaparken Kandaules'in karısı olan biteni gördü. Bunu kocasının tezgahladığını anladı. Kocasına bunun hesabını soracaktı.
11. Kandaules'in karısı, Gyges'i yanına çağırıp bir seçim yapmasını istedi. Gyges ya ölümü seçecekti, ya da Kandaules'i öldürmeyi.
12. Gyges çaresiz kaldı. Kandaules'i öldürerek hem krallık, hem de Kandaules'in karısını kazandı. Gyges, Mermnad soyunun ilk Lidya kralı oldu.
13. Gyges, krallığını onaylatmak için Delphi kahinine gitti. Herakles soyundan birinin Gyges'in 4. kuşak torununu öldürerek öçlerini alacağını söyledi.
14. Gyges, krallığını onaylayan kahine hediyeler sundu. Gyges, tahta geçtikten sonra Miletos ve İzmir üzerine bir ordu gönderdi. Hatta Kolophon kentini de aldı.
15. Gyges'in yerine geçen oğlu Ardys Priene'yi aldı ve Miletos üzerine asker yolladı.
16. Ardys'in torunu Alyattes, Kolophon'un bir koloni kurmuş olduğu İzmir'i ele geçirdi. Klazomenaililere karşı asker yolladı. Ancak ağır bir bozguna uğradı.
17. Miletoslulara karşı açılan savaş, Alyattes'e babasından miras kalmıştı. Alyattes ekinler olgunlaşınca Miletos'u kuşattı. Ordu, syrinx, harp ve flüt, hem kadın, hem erkek flütü sesiyle yürüyordu. Miletos topraklarına varıldığında, yakıp yıkmak bir yana kapılara bile el sürmediler. Her şeyi yerli yerinde bıraktılar. Ağaçları kesip, ekinleri kaldırıp geri döndüler. Miletoslular denizlere hakimdi. Bu yüzden kenti kuşatmak zordu. Lidyalılar, çiftlikleri bozmadı. Miletosluların toprağı ekip yorgun düşmesinden sonra tekrar yağmalayacaklardı.
18. Lidya ile Miletos'un savaşı on bir yıl sürdü. Miletoslular iki ağır yenilgiye uğradılar. Biri Limeneion'da, kendi topraklarında, diğeri Maiandros Ovasında. Bu on bir yılın ilk altı ayında Lidya'nın başında Ardys'in oğlu Sadyattes vardı. Zaten Miletos savaşını da Sadyattes başlattı. Sonraki beş yıl Lidya'nın başında Sadyattes'in oğlu Alyattes savaştı. Alyattes'e be savaş babası Sadyattes'ten miras kaldı. Bu savaşlar boyunca Miletos'lulara İyonyalılar içinde yalnızca Khios yardım etmiştir. Khios, Miletos'a bu yardım ile önceki bir savaşın borcunu ödüyordu. Khios'un Erythrai'ye karşı verdikleri savaşta yükünü Miletos paylaşmıştı.
19. On ikinci yıl ordu ekini ateşe verdiğinde alevler rüzgarın etkisi ile Assesia Athene denilen Athene tapınağına sıçradı. Tapınak alev alarak yandı. O an buna aldırış eden olmadı. Ancak ordu Sardes'e döndükten sonra Alyattes hastalanıp yatağa düştü. Bir türlü iyileşemiyordu. Belki kendi aklına geldi, belki bir yakınının sözüne uydu. Delphoi'ye elçi gönderdi. Elçiler Pythia'nın yanına geldi. Pythia elçilere Assesia kentinde yakılan Athene tapınağını yeniden yapmadan bir şey söylemeyeceğini belirtti.
20. Bana bunu Delphoi'liler anlattı. Miletoslular ise brkaç ayrıntı eklediler. O sırada Miletos tyranı olan Thrasybulos'un bir misafiri vardı. Kypselos'un oğlu, Korinthos tiranı Periandros. Periandros, Alyattes'in kahine elçi gönderdiğini duymuştu. Periandros bu haberi Thrasybulos'a bildirdi.
21. Kahinden gelen haberi alan Alyattes, Miletos'a bir adam gönderdi. Tapınak yeniden yapılıncaya kadar bir ara anlaşması talep etti. Thrasybulos, Alyattes'in asıl niyetini öğrenmişti. Kurnaz bir plan ile emir verdi. Tüm buğday agoraya yığıldı. İster kendisinin, ister başkalarının. İçkili bir şenlik düzenlenecek, kendisi haydi der demez herkes sevinç gösterileri içinde birbirine şölenler verecekti.
22. Amacı, meydana yığılan buğday tepeleri ve sevnç içinde yüzen insanları gören Sardes elçisinin gördüklerini Alyattes'e anlatması idi. Böyle de oldu. Elçi şenlikleri gördü. Alyattes'in sözlerini Thrasybulos'a iletti. Sardes'e dönüp gördüklerini Alyattes'e anlattı. Alyattes, Miletos'ta kıtlık olduğu, halkın dayanacak hali kalmaığı haberini bekliyordu. Elçi ise tam tersini söylemişti. Bunu, iki düşmanı barıştıran bir anlaşma izledi. Alyattes, Assesia Athene yerine iki tapınak birden yaptırdı. Sağlığı da düzelmişti. Bu, Lidya ile Miletos arasındaki savaşın da sonu oldu.
23. Methymna'lı Arion, bir kitara sanatçısıydı. dithyrambos denilen dinsel havayı düzenleyen ve ilk defa Korinthos'ta çalan da odur.
24. Arion bir macera için gittiği İtalya'da sanatı sayesinde zengin olur. Korinthos'a dönmek için bindiği gemidekiler tarafından soyulup denize atılır. Bir mucize eseri olarak bir yunus balığının sırtında Korinthos'a döndü.
25. Miletos ile savaş sona erdikten sonra Alyattes elli yıl daha saltanat sürdü. Sağlığına kavuşunca Delphoi'ye armağanlar sundu. Armağanları arasında kocaman bir gümüş kreteros ve demir kreteros tepsisi vardır ki Delphoi'deki tüm sunular içinde en göz alıcı olan budur. Khios'lu Glaukos, demir kaynağını bulmuştu. Demir tepsinin parçalarını tuuturan da odur.
26. Alyattes ölünce oğlu Kroisos otuz beş yaşında Lidya kralı oldu. Kroisos, Yunanlılara saldırılarına Ephesos ile başladı. Çevresi kuşatılan Ephesoslular, kaleden Artemis tapıağına kadar bir ip uzatıp bağlayarak kentlerini tapınağa adamış ve onun bir parçası haline getirmiş oldular. Düşününüz ki eski kent ile tapınak arası yedi stadion mesafedeydi. Kroisos Ephesostan sonra diğer İyon ve Aiol halklarına saldırdı. Saldırmak için her birine bir suçlama yöneltiyordu. Bulabildiği zaman ciddi, bulamadığı zaman önemsiz bahaneler.
9. Gyges'e yatak odalarına girip soyunan karısını izlemesini söyler.
10. Gyges söyleneni yaparken Kandaules'in karısı olan biteni gördü. Bunu kocasının tezgahladığını anladı. Kocasına bunun hesabını soracaktı.
11. Kandaules'in karısı, Gyges'i yanına çağırıp bir seçim yapmasını istedi. Gyges ya ölümü seçecekti, ya da Kandaules'i öldürmeyi.
12. Gyges çaresiz kaldı. Kandaules'i öldürerek hem krallık, hem de Kandaules'in karısını kazandı. Gyges, Mermnad soyunun ilk Lidya kralı oldu.
13. Gyges, krallığını onaylatmak için Delphi kahinine gitti. Herakles soyundan birinin Gyges'in 4. kuşak torununu öldürerek öçlerini alacağını söyledi.
14. Gyges, krallığını onaylayan kahine hediyeler sundu. Gyges, tahta geçtikten sonra Miletos ve İzmir üzerine bir ordu gönderdi. Hatta Kolophon kentini de aldı.
15. Gyges'in yerine geçen oğlu Ardys Priene'yi aldı ve Miletos üzerine asker yolladı.
16. Ardys'in torunu Alyattes, Kolophon'un bir koloni kurmuş olduğu İzmir'i ele geçirdi. Klazomenaililere karşı asker yolladı. Ancak ağır bir bozguna uğradı.
17. Miletoslulara karşı açılan savaş, Alyattes'e babasından miras kalmıştı. Alyattes ekinler olgunlaşınca Miletos'u kuşattı. Ordu, syrinx, harp ve flüt, hem kadın, hem erkek flütü sesiyle yürüyordu. Miletos topraklarına varıldığında, yakıp yıkmak bir yana kapılara bile el sürmediler. Her şeyi yerli yerinde bıraktılar. Ağaçları kesip, ekinleri kaldırıp geri döndüler. Miletoslular denizlere hakimdi. Bu yüzden kenti kuşatmak zordu. Lidyalılar, çiftlikleri bozmadı. Miletosluların toprağı ekip yorgun düşmesinden sonra tekrar yağmalayacaklardı.
18. Lidya ile Miletos'un savaşı on bir yıl sürdü. Miletoslular iki ağır yenilgiye uğradılar. Biri Limeneion'da, kendi topraklarında, diğeri Maiandros Ovasında. Bu on bir yılın ilk altı ayında Lidya'nın başında Ardys'in oğlu Sadyattes vardı. Zaten Miletos savaşını da Sadyattes başlattı. Sonraki beş yıl Lidya'nın başında Sadyattes'in oğlu Alyattes savaştı. Alyattes'e be savaş babası Sadyattes'ten miras kaldı. Bu savaşlar boyunca Miletos'lulara İyonyalılar içinde yalnızca Khios yardım etmiştir. Khios, Miletos'a bu yardım ile önceki bir savaşın borcunu ödüyordu. Khios'un Erythrai'ye karşı verdikleri savaşta yükünü Miletos paylaşmıştı.
19. On ikinci yıl ordu ekini ateşe verdiğinde alevler rüzgarın etkisi ile Assesia Athene denilen Athene tapınağına sıçradı. Tapınak alev alarak yandı. O an buna aldırış eden olmadı. Ancak ordu Sardes'e döndükten sonra Alyattes hastalanıp yatağa düştü. Bir türlü iyileşemiyordu. Belki kendi aklına geldi, belki bir yakınının sözüne uydu. Delphoi'ye elçi gönderdi. Elçiler Pythia'nın yanına geldi. Pythia elçilere Assesia kentinde yakılan Athene tapınağını yeniden yapmadan bir şey söylemeyeceğini belirtti.
20. Bana bunu Delphoi'liler anlattı. Miletoslular ise brkaç ayrıntı eklediler. O sırada Miletos tyranı olan Thrasybulos'un bir misafiri vardı. Kypselos'un oğlu, Korinthos tiranı Periandros. Periandros, Alyattes'in kahine elçi gönderdiğini duymuştu. Periandros bu haberi Thrasybulos'a bildirdi.
21. Kahinden gelen haberi alan Alyattes, Miletos'a bir adam gönderdi. Tapınak yeniden yapılıncaya kadar bir ara anlaşması talep etti. Thrasybulos, Alyattes'in asıl niyetini öğrenmişti. Kurnaz bir plan ile emir verdi. Tüm buğday agoraya yığıldı. İster kendisinin, ister başkalarının. İçkili bir şenlik düzenlenecek, kendisi haydi der demez herkes sevinç gösterileri içinde birbirine şölenler verecekti.
22. Amacı, meydana yığılan buğday tepeleri ve sevnç içinde yüzen insanları gören Sardes elçisinin gördüklerini Alyattes'e anlatması idi. Böyle de oldu. Elçi şenlikleri gördü. Alyattes'in sözlerini Thrasybulos'a iletti. Sardes'e dönüp gördüklerini Alyattes'e anlattı. Alyattes, Miletos'ta kıtlık olduğu, halkın dayanacak hali kalmaığı haberini bekliyordu. Elçi ise tam tersini söylemişti. Bunu, iki düşmanı barıştıran bir anlaşma izledi. Alyattes, Assesia Athene yerine iki tapınak birden yaptırdı. Sağlığı da düzelmişti. Bu, Lidya ile Miletos arasındaki savaşın da sonu oldu.
23. Methymna'lı Arion, bir kitara sanatçısıydı. dithyrambos denilen dinsel havayı düzenleyen ve ilk defa Korinthos'ta çalan da odur.
24. Arion bir macera için gittiği İtalya'da sanatı sayesinde zengin olur. Korinthos'a dönmek için bindiği gemidekiler tarafından soyulup denize atılır. Bir mucize eseri olarak bir yunus balığının sırtında Korinthos'a döndü.
25. Miletos ile savaş sona erdikten sonra Alyattes elli yıl daha saltanat sürdü. Sağlığına kavuşunca Delphoi'ye armağanlar sundu. Armağanları arasında kocaman bir gümüş kreteros ve demir kreteros tepsisi vardır ki Delphoi'deki tüm sunular içinde en göz alıcı olan budur. Khios'lu Glaukos, demir kaynağını bulmuştu. Demir tepsinin parçalarını tuuturan da odur.
26. Alyattes ölünce oğlu Kroisos otuz beş yaşında Lidya kralı oldu. Kroisos, Yunanlılara saldırılarına Ephesos ile başladı. Çevresi kuşatılan Ephesoslular, kaleden Artemis tapıağına kadar bir ip uzatıp bağlayarak kentlerini tapınağa adamış ve onun bir parçası haline getirmiş oldular. Düşününüz ki eski kent ile tapınak arası yedi stadion mesafedeydi. Kroisos Ephesostan sonra diğer İyon ve Aiol halklarına saldırdı. Saldırmak için her birine bir suçlama yöneltiyordu. Bulabildiği zaman ciddi, bulamadığı zaman önemsiz bahaneler.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder