17 Kasım 2009 Salı

Teos'ta Önemli Adamlar

Strabon Teos'un yetiştirdiği ünlülere değinirken iki kişiden bahseder.
Anakreon
Anakreon, M.Ö. 6. yüzyılda yaşamış lyrik şairdir. Lesboslu Sappho'dan sonra, şiirlerinde aşkı ele alan ilk Helen ozanıdır. Atina'daki heykelinde, elindeki şarap kasesine ezgiler düzerken betimlenen bu büyüleyici hedonist, İyonya'nın erken dönem kültürüne Teos'un tek katkısıdır.
Apellikon
Ünlü Teoslulardan ikincisi Apellikon, büyük bir adam sayılmaz, yalnızca Aristoteles'in kitaplığıyla ilgili garip olaylarda bir rol üstlenmiştir. Aristoteles, o güne dek derlenmiş ilk kitaplığı oluşturan kitaplarının, ölümünden sonra ardılı Theophrastos'a verilmesini istemiş, o da zamanı gelince, bunları öğrencisi Neleus'a bırakmıştır. Neleus kitapları Troas Bölgesindeki Skepsise götürür. Kitaplar burada, Neleusun ardıllarının elinde kalır. Akademik çalışmayla uzaktan yakından ilgisi olmayan bu kişiler, kitaplara gerekli özeni göstermezler, üstelik onları Pergamon Kütüphanesine vermemek için yeraltındaki nemli bir yerde saklarlar. Nihayet, M.Ö. 100 dolaylarında Teoslu Apellikon yüksek bir fiyatla kitapları satın aldığında, metinlerin pek çok yerde zarar görmüş olduğunu fark eder. Apellikon bir uzman değil, bir kitapseverdir. Temiz sayfalara metinlerin kopyalarını alır. Bunu yaparken, boşlukları kendi varsayımları doğrultusunda doldurur; böylece eserleri yanlışlarla dolu bir biçimde yayımlar. Apellikon'un kitaplığı daha sonra Sulla tarafından Roma'ya götürülmüştür. Roma'da, titiz bir Aristoteles uzmanı olan Tyrannion, metinleri yeniden gözden geçirip formalar halinde yayınlamıştır. Strabon, yapıtları yetersiz kişilere kopya ettiren ve kopyaları denetimden geçirmeyen kitapçıların alçaklıkları yüzünden, metinlerin yanlışlıklardan bir türlü kurtulamadığını belirtmiştir.
Şehir M.Ö. 6. yüzyılda meşhur lirik şair Anekreon'u yetiştirmiştir. Pers işgali sırasında bu şair Atina ve Sisam saraylarında yaşamış, daha sonra yine Teos'da ölmüştür.

Teos’lu kolonistlerin kurduğu Abdera kenti de, MÖ. 5. yüzyılın önemli filozoflardan Protagoras ve Demokritos’un vatanı idi.
Anadolu İyon mimarisinin yeniden doğuşunda Pytheos'un katkıları Hermoneges'in yazdığı kitapla kural haline gelmiş, önce Roma daha sonra Rönasans mimarisini etkilemiştir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder