17 Haziran 2012 Pazar

Milet


Daha Büyük Haritayı Görüntüle

Milet, google erath haritasının tam ortasında, Balat ile Batıköy'ün tam ortasında. Bu haliyle denize çok uzak görünse de kurulduğunda bir kıyı kenti. Üstelik dört tane de limanı var. Limanlardan biri doğudaki koyda, diğer üçü batıdadır. Menderes nehrinin taşıdığı miller ile kent denizden epey uzakta kalmış. Antik çağda ünlü bir ada olan Lade adası da alüvyonlarla karaya bağlanmıştır. Bugün Milet tiyatrosundan 4 mil batıda bir tepe görünümündedir. MÖ. 494'te Lade adası açıklarında İyon donanması Pers donanması tarafından yakılmıştır.
İyon kentlerinin en eskilerindendir. MÖ 2. binyılın ortalarında bir Miken kolonisi olarak kurulmuştur. Milet halkının çoğu Karya, az bir kısmı ise Girit'ten buraya gelmiştir. Hellen'lerin bölgeye gelmeleri MÖ 10-11. yüzyıllara rastlar. Şehir, Atina kralı Kodros'un oğlu Neleus tarafından kurulmuştur. Savaşta ölen halkın dul eşleri ile evlenen Helen'ler bu bölgeye yerleşmişlerdir.
Son zamanlarda Alman arkeologların yaptığı kazılarda Miken dönemine ait kent duvarları, evler ve çok sayıda çanak çömlek çıkarılmıştır.
İliada'da Milet prenslerinin Troya'lılarla omuz omuza savaştıkları anlatılmıştır.
MÖ 6-7. yüzyıllarda şehir çok parlak bir dönem yaşamıştır. MÖ 650 yıllarında Karadeniz ve Akdeniz'deki kolonileri sayesinde çok zenginleşen kent İyon dünyasının metropolü haline gelmiştir. Milet'in 90'dan fazla kolonisi olmuştur. Mısır'da Naukratis, Marmara denizinin güney kıyısında Kyzikos, Karadeniz kıyısında Sinop, Amisos ve Olbia bunlardandır.
MÖ 6-7. yüzyıllarda yaşayan ünlü tiran Thrasyboulos, Lidya kralları Sadyattes ve Alyattes'e başarıyla karşı koymuştur.
MÖ: 546'da Milet Pers'lerin eline geçmiştir. MÖ. 499'da İyon ayaklanmasını çıkaran Milet, diğer İyon kentleri ile birlikte Sardes'in aşağı kentini yakmıştır.
Pers'lerle yapılan Lade deniz savaşına da 80 Milet gemisi katılmıştır. Ancak bu savaşta tüm donanmasını yitiren Milet, MÖ. 494'te Pers'ler tarafındanyakılıp yıkılmıştır. Halkın bir kısmı esir alınıp Dicle ağzındaki Ampe'de oturmaya zorlanmıştır.

Bu savaşlarla Milet İyon kentleri arasındaki önemini yitirmiştir. Klasik dönemi bu şekilde tamamlayan Milet'in yıldızı Helenistik dönemde tekrar parlamış ve ticaret ve sanat merkezi olmuştur. Roma çağında da Asya eyaleti denilen Ege'nin önemli bir metropolüdür.
Milet'te ilk kazılar 1899'da Th. Wiegand tarafından başlatılmıştır. I. dünya savaşı ile ara verilen kazılara 1938'de Carl Weickert devam etmiştir. II. dünya savaşı sırasında ara verile kazılara savaş sonrası aynı arkeolog devam etmiştir. Prof. G. Kleiner ve Müller Wiener tarafından yürütülen kazılara Volkmar von Graeve devam etmektedir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder