Demir Çağı (Karanlık Çağ) MÖ. 1200-750

Troya ve Hitit’in yıkılmasından sonra Anadolu 450 yıl boyunca ilkel düzeye düşer. Bu dönemde yazı kullanılmamaktadır. Zengin ve uygar kentlerin yerini yoksul yerleşmeler almıştır. Yerleşmelerde nüfus az, uygarlık düzeyi düşüktü.

Miken Yayılışı, Ege Göçü

Deniz ve Kuzey Kavimlerinin Savaşları ve Göçleri

Balkan Kavimlerinin Anadolu’ya Göçleri

Bugünkü batı uygarlığı MÖ. 1200’den itibaren Anadolu’da doğmuştur. MÖ. 3. binden beri doğu uygarlığı ve Mezopotamya etkisinde olan Anadolu, bu tarihten itibaren yüzünü batıya dönmüştür. Politika ve kültür alanındaki bu değişikliklerin etkisi ile MÖ. 600-545 arasında İyon kentlerinde batı uygarlığı doğmuştur.

Miken Yayılışı

Hellas’ta Grek kültürünü oluşturan Mikenler MÖ. 2. binden itibaren Anadolu’da ticaret kolonileri kurmaya başladılar. Homeros’un Achaioi adını verdiği Mikenler’e biz de Akalar diyoruz. Akalar, MÖ 14-13. yüzyılda Miletos’ta Ahhiyava Krallığı kurmuşlardı.

Aslında Troyalılar da Helen kökenli idiler. Ancak onlar Anadolu’da özgür bir uygarlık oluşturmuşlardı.

Troya’yı Kim Tahrip Etti?

Troya VI, MÖ. 1300-1275 sıralarında güçlü bir deprem ile yıkılmıştı. Troya VIIa ise düşman eli ile tahrip edildi. Troya VI, kültür düzeyi yüksek ve eşsiz güzellikte bir kentti. Deprem sonrası Troya VIIa, derme çatma kuruldu.

Akalar, Anadolu’nun çoğunu ele geçirdikten sonra Troya’ya defalarca sonuç vermeyen akınlar yaptı. Homeros’un İliada’sı bu akın hikayeleri ile doludur. Odysseia’da anlatılan tahta at hikayesi, bir şair fantezisinden öte değildir. Deprem ile güçten düşen Troya, Akaların saldırıları ile ele geçirilmiş, depremin tanrısı olan Poseidon’a bir armağan olarak at heykeli sunulmuştur.

Deniz Kavimleri

Göçler, MÖ. 1200-1050 yıllarına rastlar. Göçlerin hikayesi III. Ramses’in Medinat Nabu tapınağı duvarındaki yazıtlarda dramatik bir şekilde anlatılır.

Hitit Krallığı ve Anadolu’nun MÖ. 1200’lerdeki durumu

MÖ. 1200’lerde Hitit Kralığı zor durumdaydı. Bu, Anadolu’da kaos ortamı oluşurdu. Troya’nın da yıkılması ile Anadolu içinde populasyon hareketleri ortaya çıkmaya başladı. Balkan halklarının Anadolu’ya göç etmesi de bu döneme rastlar.

Batı Anadolu'da Karanlık Çağ
Batı Anadolu'da karanlık çağ, Anadolu'nun diğer bölgelerinden daha kısa sürmüştür. Anadolu'da MÖ. 750'ye kadar süren karanlık çağ, Ege'de MÖ. 1050'de Aiol ve İyon kentlerinin kuruluşu ile bitmiştir.

Demir Çağında Anadolu Uygarlığı
MÖ. 1200-750 yılları arasında Anadolu genelinde küçük beylikler hüküm sürüyordu. Bu yıllara geç Hitit, Hurriler'in devamı olan Urartu, Fryg, Lydia, Lykia ve İyon uygarlıkları üstün nitelikli uygarlıklar idi. Tüm bu toplulukla bugünün dünya uygarlığını oluşturmuştur.
Geç Hitit Uygarlığı (MÖ. 1200-650)
MÖ. 1200'de Hattuşa'nın tahrip edilmesi ile Hitit kültürü Anadolu'dan silindi. Zaten Hitit kültürü saray ve çevresinde hakim olmuş, halka yayılmamıştı. Ancak MÖ 1200'lerde Güneydoğu Anadolu ve Kuzey Mezopotamya'da Hitit kültürü tekrar etkin olmaya başladı. Bu bölgede yaşayan Luviler geç Hitit uygarlığını oluşturdu.