2 Eylül 2015 Çarşamba

Mitolojik Düşünce

Mitos, ilkel insanın dünyayı anlama şeklidir. 

Mitolojik düşüncede 
  • Ezeli ve ebedi bir madde vardır. Yaratılış kavramı yoktur.
  • Temel madde (Homeros: madde=okeanos. Hareketlidir. Hesiodos: madde=khaos. Eros hareketlendirir.) kaostan kozmosa dönüşür. Mitolojik tanrılar kozmosu düzenlemez, kozmosun bir parçasıdır.
  • Madde can (psykhe) ve ruh (meteor)ludur.
  • Felsefi sorulara nesnesel yanıtlar oluşturur. Ancak bu yanıtlar arasında bilimsel ortamda alıştığımız nedensellik bulunmaz.
  • Doğa olay ve nesnelerine bir karakter atanmıştır. Birey=ben, doğa olay ve nesneleri=sen.
  • İnsanın doğa ile ve insaın diğer insanlarla ilişkilerini düzenler.
  • Etiyolojik açıklama. Neden bulma
  • Mitoloji, yapıca evrensel (tüm toplumlarda mitoloji var), içerik olarak yerel (başka öykülerle anlatılır)dir.
Eski Yunan'da tam bir din yoktur. Din kavramı
  • Halkın yaşadığı din. Her klanın kendi tanrısı ve dini bulunur.
  • Tarikat dini.  (Mysterie) Kapalı ayinler.
    • Demeter dini 
    • Diyonisusçu gelenek
Vahiy yerine bireysel esinlenmeler (mantike) vardır.

Mitolojide erdem
  • Haddini bilmek
  • Sphia: Sözünü bilerek konuşmak, iyi savaşmak

Homeros (MÖ. 800)Mitolojinin şairi, eski Yunan dilinin temsilcisi. MÖ. 1200-1100'leri anlatmıştır.
  • Toplumda hiyerarşi: Toplumu soylular yönetir. Soyları tanrıdan gelir.
  • Doğuştan erdem fikri (Sophos): Yiğitlik, savaşçılık, cesaret. 
  • Tanrılar: Antropomorfiktir. Şekil ve davranışları insana benzer. İnsanların kaderini belirler. İnsanlar, tanrıların keyfi davranışlarından şikayetçidir. Tanrılar ölümsüz, insanlar ölümlüdür.
  • Cennet fikri yoktur. Yer altına gitmek temel cezadır. 
  • İnsan bilgisi ile tanrı bilgisi ayrımı: Yanlış ve doğru bütün bilginin kaynağı tanrıdır.
    • Tanrısal (ilahi)
    • İnsani (doğrudan görmek, kulaktan duymaktan daha iyidir): Kulaktan duyma, doğrudan görme (ampirik, deneysel)
  • Evren
    • Yeraltı
    • Yerüstü
    • Gökyüzü
Hesiodos (MÖ. 750-650). Yunan-Pers savaşı dönemi. Mitoloji yerini felsefeye bırakır. Aristokrasi yerini demokrasiye bırakır.
Mitolojik düşüncenin insan aklı tarafından kabul edilemediği noktada felsefe doğar. Mitolojik düşünce, MÖ. 8-5. yüzyılda bitmiştir.
Antik Yunan'da mitolojik düşünceyi destekleyen, toprak sahibi aristokratlardır. Toprak bir zenginlik ölçütü olmaktan çıkıp yerini paraya bırakınca aristokratlar da zayıflayıp dünün işçileri zanaatkar olarak güç kazanmışlardır. Mitoloji, bu anda yerini felsefeye bırakır.
Zanaatkarların bir kısmı gemicidir. Gemicinin işi tüccarlık ve denizciliktir. Tüccar para kazanarak üstünlüğü aristokrattan alır, satış yaptığı toplumlardan felsefi fikirler öğrenir. Denizci olarak doğa ve gökyüzünü inceler, gerçekçi çözümler yaratır.

  • Erdem: Çalışkanlık, düzenlilik, yasalara uymak.
  • Kötümser tarih anlayışı: İnsan yaratıldığında altın çağ vardır. Altın çağı bitiren Prometeus olayıdır.
Prometeus (akılca önde gelen) olayı: Pro (ön) meteus (akıl). İnsanlara bilgeliği ve tekniği Prometeus öğretmiştir. Ama Prometeus ikiyüzlü ve aldatıcıdır. İdeal dünya ile reel dünyayı birbirinden ayırmıştır.


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder