Antik İyon'da Eğitim ve Öğretmenlik

Bu yazıyı 25/11/2009 tarihinde hazırlıyorum. Dün öğretmenler günü idi. Annem, babam, dayılarım, kuzenlerim ile geniş bir öğretmen ailesinin içindeyiz. Öğretmenlerimizin sıkıntılarını ve endişelerini yakından biliyorum. Dünkü sorunları bugün devam ediyor. Hatta gün geçtikçe ağırlaşan yaşam şartları öğretmenlerimizin üzerine hepimizden daha fazla biniyor. Bugün evimden davul, zurna sesleri arasında çıktım. Evimin karşısında Karşıyaka Lisesi var. Bu gün Türkiye'deki genel greve lise öğretmenleri de katılmışlar ve grevlerini davul zurna ile kutluyorlar.

Antik iyonda eğitim, gymnasion denilen yerlerde yapılırdı. Her antik kentin bir gymnasionu vardı. Bir sınıfın gereğinden kalabalık ise ayrı bir sınıf açılarak, toplantı salonunda ders yapılırdı. Bu uygulama bugün bile kıskançlık uyandırabilir.

Teos'ta bulunan bir yazıt, antik İyon'da uygulanan eğitim konusunda ilginç bir bilgi kaynağıdır. Varlıklı bir yurttaşın, gymnasiondaki öğretim elemanlarına ödenecek ücretler ile ilgili bir bağışta bulunduğunu belgeler. Teos gymnasionunda hem kız hem de erkek çocuklar, üç ayrı öğretmenden dersler görmüşlerdir. Okuma, yazma, edebiyat, spor...

Öğretmenin yıllık geliri ortalama 500-600 drakhme idi. İki spor eğitmeninden her birine 500 drakhme ödenirdi. Bu tutarlar, o gün için ortalama ücretler ile uyumlu idi. Miletos'ta öğretmenlere 40, spor eğitmenlerine 30 drakhme aylık verilmekteydi. Müzik öğretmeninin ücreti daha yüksekti. Yıllık 700 drakhmeyi buluyordu. Sözleşmeli öğretmenler daha fazla kazanırdı. Dışarıdan iki ay için sözleşmeyle getirilen bir etüd öğretmeni 300, okçuluk eğitmeni 250 drakhme karşılığında çalışmaktaydı.